Veel Nederlanders met migraine willen niet meteen naar de dokter en ‘aan de medicijnen’. In dat opzicht verschillen wij erg van de volkeren ten zuiden van ons land, waar een beetje geslaagd doktersbezoek resulteert in een flinke tas vol pillen. Nederlanders slikken graag zo min mogelijk geneesmiddelen en Nederlandse dokters zijn terughoudend met het voorschrijven ervan. Voedingssupplementen zijn voor heel veel klachten wel erg populair en te koop zonder recept.

Van een aantal vitamines en voedingssupplementen is inderdaad wetenschappelijk bewezen dat ze preventief tegen migraine kunnen werken. Het idee hierachter is niet dat mensen met migraine een echt tekort aan vitamines of voedingsstoffen hebben, of dat migraine altijd een gevolg is van zo’n tekort, maar dat een wat hogere concentratie van deze stoffen in het lichaam migraine voorkomt. Voedingssupplementen die zijn samengesteld binnen de Europese normen zijn veilig. Maar Europa heeft ook wettelijk bepaald welke claim je er wel en welke je er niet bij mag doen. Die wettelijk toegestane claims zijn naar mijn smaak wat willekeurig gekozen, maar migraine staat er niet bij. Mede om die reden staan voedingssupplementen niet in de Nederlandse neurologische richtlijn voor de behandeling van migraine. In Canada en de VS staan voedingssupplementen wel in de medische richtlijn voor de behandeling van migraine — in Canada zelfs in de top tien van preventieve middelen tegen deze aandoening.

Het effect van voedingssupplementen kun je relatief een­voudig onderzoeken, want ze zijn goed in zuivere vorm verkrijgbaar en de veiligheid van voedingssupplementen is voldoende gegarandeerd. Omdat ze commercieel niet zo interessant zijn en studies met echte en placebopillen erg duur zijn, is er beperkt wetenschappelijk onderzoek gedaan naar wat wel en wat niet helpt bij migraine. Ik beperk me tot een opsomming van de vitamines en voedingssupplementen waarover gepubliceerd is in een erkend wetenschappelijk tijdschrift en waarvan werkzaamheid is aangetoond. Wetenschappelijk onderzoek met kruiden is overigens lastiger uit te voeren en te beoordelen, omdat je minder gemakkelijk een standaardsamenstelling kunt kopen. Met voedingssupplementen die kruiden bevatten moet je naar mijn idee ook voorzichtiger zijn. Niet alle plantjes uit de natuur zijn immers veilig voor consumptie: er is veel giftigs in de natuur te vinden, zeker in de verre landen waar veel commercieel verkrijgbare kruidenpreparaten vandaan komen.

Magnesium

Magnesium is onmisbaar voor een goede werking van het brein. Het zit in groente en graanproducten, en normaal gesproken krijg je er geen tekort van. Sommige geneesmiddelen, vooral sterke maagzuurremmers, veroorzaken wel eens een tekort aan magnesium. Mensen met migraine zijn genetisch mogelijk gevoeliger voor een magnesiumtekort. Er zijn aanwijzingen dat migraineaanvallen kunnen samenhangen met een laag magnesiumgehalte in de hersenen. Er zijn twee placebo-gecontroleerde studies gedaan naar het effect van magnesium op migraine die een preventief effect suggereren. De correcte samenstelling van het magnesiumsupplement, bij voorkeur als magnesiumcitraat, lijkt van belang. De effectieve dosis per dag is ongeveer 600 mg magnesiumcitraat, dat is zo’n 70 mg pure magnesium. Er zijn geen substantiële bijwerkingen bekend van inname van een dergelijke hoeveelheid magnesium via voedingssupplementen. Het lichaam zal een te grote hoeveelheid magnesium zelf opruimen via de urine en ontlasting.

Co-enzym Q10

Co-enzym Q10 (CoQ10) is een soort vitamine. CoQ10 is noodzakelijk voor de stofwisseling in de cel. CoQ10 werkt ook als antioxidant, een middel dat voorkomt dat stoffen zich verbinden met zuurstof en dan ‘vrije radicalen’ produceren. Er zijn van CoQ10 geen noemenswaardige bijwerkingen bekend, ook niet in hoge doseringen. In een studie met 150 mg CoQ10 per dag werden geen bijwerkingen gevonden, en twee derde van de patiënten die CoQ10 kregen had de helft minder migraine. Effect trad op na vier tot twaalf weken. In een andere studie werd minimaal 50 procent afname van migraine gezien bij 48 procent van de CoQ10-gebruikers tegen 14 procent bij placebo.

Riboflavine

Riboflavine is hetzelfde als vitamine B2 en is onmisbaar voor de celstofwisseling. Net als CoQ10 werkt het ook als wegvanger van schadelijke vrije radicalen. Dit middel is wetenschappelijk onderzocht bij migraine in een erg hoge dosis: 400 mg per dag, ver boven (28.000 keer!) de dagelijks aanbevolen hoeveelheid. Het moet dan ook speciaal voor die toepassing gemaakt worden en staat in deze hoge dosering niet in de schappen van de drogist. Je lichaam scheidt het teveel aan riboflavine uit via de urine, die gelig van kleur kan worden; een onschuldig effect. In een netjes uitgevoerd wetenschappelijk onderzoek werkte het bij 59 procent van de patiënten die 400 mg per dag riboflavine gebruikten, tegen 15 procent in de placebogroep. Noemenswaardige bijwerkingen waren er niet. Er zijn geen schadelijke bijwerkingen bekend van doseringen B2 tot 400 mg per dag. Het is te bestellen via ribob2.nl. Een combinatiepreparaat van 400 mg B2, met CoQ10, magnesium en andere B-vitamines in de voor migraine aanbevolen doseringen, is als hxb complex te koop bij galeatus.com.

Moederkruid (Tanacetum parthenium)

Hoewel er enige wetenschappelijke aanwijzingen zijn voor een effect van moederkruid op migraine, is het onvoldoende bekend of dit altijd veilig kan worden gebruikt. Er zijn rapportages van een verhoogde hartslag en allergische reacties op dit traditionele kruidenmedicijn. Om die reden ben ik geen voorstander van het gebruik van moederkruid voor migraine. Daarbij komt nog eens dat dit kruid de afbraak van veel geneesmiddelen versnelt.

Groot hoefblad (Petasites hybridus)

Ook voor groot hoefblad geldt dat het kruid wellicht werkzaam is tegen migraine, maar dat niet zeker is of het ook veilig gebruikt kan worden: er zijn aanwijzingen voor een kans op leverschade door inname van groot hoefblad. Om die reden zou ik het niet gebruiken.

Migrainethee

Iedere drogist verkoopt niet alleen voedingssupplementen maar ook thee tegen van alles en nog wat. Er is geen beginnen aan om al die theesoorten hier te bespreken. Het is extreem onwaarschijnlijk dat welke thee dan ook werkt tegen migraine, tenzij er stiekem geneesmiddelen in zitten. Bij thee van exotische herkomst kan dat wel het geval zijn. Dat is dan niet veilig natuurlijk. Verder is theedrinken op zich meestal een goed idee.